In vijf afleveringen neemt Harm Walt u mee terug naar het Leerdam van de jaren zeventig. Hierin laat hij zien dat er door de jaren heen een hoop veranderd is in de stad, maar sommige stukjes nog zijn zoals het vroeger was. Een wandeling door de geschiedenis, langs de historische plekjes van Leerdam. Vandaag deel 4.
De wandeling door Leerdam verscheen in december 1997 in zijn geheel in 'Van Stad en Graafschap', orgaan van de historische vereniging Vrienden van Oud Leerdam.
En dan komen wij op het Meentplein, vroeger in de volksmond 'Dorus van de Weteringhplein' genoemd. Hier moeten wij even stilstaan. In de schoenenzaak van Bas van Gent is nu een stoffenwinkel gevestigd en de winkel in babyartikelen is veranderd in een Chinees restaurant. En waar vroeger Dorus van de Weteringh zijn kruideniers-winkel en sigarenmagazijn had, worden nu bloemen en planten verkocht.
"Kijk, daar was vroeger een plantsoentje en daar en daar stonden banken en daar links ging je naar de Looierij (de Singel)", merkt een van de wandelaars op. Nu davert er de hele dag zwaar verkeer, want de provinciale weg is daar na de oorlog aangelegd.
Wij vervolgen onze weg over de (vernieuwde) 'Witte Brug' en komen zo op de huidige Westwal, vroeger Moffenwal genoemd. In de oude 'Witte Brug' was een steen gemetseld waarop stond: 'Tijdens de grote wereldbrand kwam deze brug tot stand'. De steen wordt bewaard in het museum van Leerdam. Op de Westwal aangekomen zien we dat het café 'De Witte Brug' is afgebroken en waar vroeger groenteboer Ruth Stek en de oude Verwoert groenten en aardappelen teelden, staat nu een kerk. Van de 'molen van Kon' is slechts een stomp over. Het huis waar eens Geert Kon gewoond heeft, is verbouwd. En waar eens de hooischuur stond, die voor de Tweede Wereldoorlog is afgebrand, staan nu auto's.
"Kijk, in dat huis woonde de oude Kon", zei een der wandelaars. "Ik kan mij nog herinneren dat de stal naast de woning vol met koeien stond. Het waren Lakenvelders. Die koeien danken hun naam omdat ze een wit lijf hebben en een zwarte kop en een zwart achterstuk, zodat het lijkt of ze een laken om hebben. Zodra het voorjaar werd, werden de koeien naar de Parallelweg gedreven en waar nu een stuk van de Sperwerlaan is en een groot aantal huizen staat, was vroeger het land van Kon. En daar liepen die Lakenvelders."
Ook werd er verteld dat de oude Kon niet zo best met burgemeester Mees op kon schieten. Hij had daarom een van zijn paarden 'Mees' genoemd. Reed Kon met zijn wagen door Leerdam en de burgemeester kwam er aan, dan vuurde hij zijn paarden aan met: 'Hup Mees, lopen jongen'. Maar ja, in hoeverre dat waar is, weet ik niet.
Kijk, de molen is overigens tweemaal zo hoog geweest, maar na een brand, die ik mij nog goed herinner, is er een stuk van de molen gesloopt. In de molen is nog een steen gemetseld met een wapen en een opschrift. Wat er staat is niet meer te ontcijferen.
Verdergaande zien we dat aan de rechterkant van de Westwal een aantal huizen, een hele rij, is gesloopt en men heeft daar nu parkeerterrein van gemaakt. Ook het Oranjeplein is parkeerterrein geworden. Het huis van de varkenshandelaar Jilis de Jong staat er nog. Maar waar vroeger oliehan-delaar Versluis zijn zaak had, dat kunnen we niet meer nagaan. De oliehandelaar ventte voor de oliemaatschappij 'Esso' met petroleum langs de huizen. Hij maakte daarbij gebruik van paard en wagen. Eens is die wagen in de brand gevlogen. De olieman reed de brandende wagen midden op het plein en daar is die toen totaal uitgebrand. Ook de slagerij van slager De Jong is er niet meer.
Links van de Westwal is bijna alles veranderd. De huizen tussen de Bergstraat en het café van Hattenbach zijn verdwenen en er zijn nieuwe woningen gebouwd. De slagerij van Walter, het winkeltje en de klompenhandel van de gezusters Roza, melkhandel Kruyt, de kruidenierswinkel en het klompenwinkeltje van Groen zijn allemaal afgebroken.
Op de hoek van de Westwal-Kerkstraat worden nu brillen verkocht. Vroeger was daar de winkel van Kruyt gevestigd die er sterke drank en allerlei zaden voor vogels verkocht. Op het pand stond: 'Koloniale waren'.
