Harm was ziek. Om te beginnen moest hij zes weken naar bed. De eerste dagen lag Harm boven in zijn eigen slaapkamer. Hij sliep vrijwel voortdurend. Maar na enige dagen ging het wat beter en boven liggen was ook niet alles. Bovendien moesten de andere gezinsleden steeds trap op en trap af. Er werd dus iets voorgesteld: "We moesten je ledikant naar beneden brengen en in de achterkamer voor het raam plaatsen." En zo gebeurde. Harm keek nu uit op de Patrimoniumstraat en een gedeelte van de Tiendweg. Het was maar een klein wereldje.
Een poging om een plaatsje in een sanatorium te vinden mislukte. Alles was al bezet. Maar ook in Harms kleine wereldje viel nog wat te beleven. Zo waren de bewoners van de Rooiepannenbuurt in juni 1945 nog niet uitgefeest. 's Avonds trok er een optocht van tientallen verklede en zingende mensen door de buurt, zij gingen zelfs de stad in. Maar ook dat ging na enige tijd over. Het was zoals gezegd een klein wereldje, maar wel een druk wereldje. Harm kende al spoedig verschillende mensen die geregeld van en naar hun werk of naar de stad gingen.
Regelmatig ging het, per taxi, naar het ziekenhuis voor 'doorlichting'. De huisarts kwam dan enige dagen later met de uitslag. Intussen leek de achterkamer meer op een ziekenzaal dan op een kamer.
Op een morgen, zo tegen 11.00 uur, in de tweede helft van juni, stopte er een militaire wagen op de hoek van de Tiendweg. Op de laadbak stond een aantal jonge dames, de ene met een hoofddoekje om en de andere zonder. Sommige lachten, anderen keken bedrukt. Het waren vriendinnetjes van Duitse soldaten. Zij mochten naar huis. Hoe zouden ze thuis ontvangen zijn?
De maand juni werd nog gemarkeerd door twee andere voorvallen. Op een middag kwamen er twee mannen langs het raam. Mannen in een blauwe overall en een band om de arm. Ze waren gewapend. Even later kwamen de mannen terug. Tussen hen in liep Henk, uit het Tripstraatje, voormalig bankwerker op de Zwartglasfabriek. Henk was in pyjama, met daarover een lange regenjas. Harm wist dat Henk ook ziek was. Even tevoren was zijn vrouw voorbij gekomen, zij ging de stad in. Op de kruising ontmoetten zij elkaar. Henk tussen twee gewapende mannen en zijn vrouw kwam uit de stad. Even later kwam de vrouw terug met een koffertje in de hand. Na ruim een half uur weer die twee gewapende mannen. Waar zouden ze nu naar toe gaan?
Even later kwam er een aannemer met zijn dochtertje lopende uit de Tiendweg. De dochter had een fiets aan de hand met daarop een koffer. Zo'n twintig meter achter het tweetal liepen de gewapende mannen in blauwe overall. Voor die middag de tweede arrestant?
Zo regen de dagen en weken zich aaneen. Zes weken werden er stilaan 12, 18 en 20. En Harm maar lezen, studeren en via de radiodistributie de oorlog in het oosten volgen, zoals toen op 6 augustus de atoombom op Hirosjima viel. Drie dagen daarna een atoombom op Nagasaki, beide steden in Japan. Op 15 augustus capituleerde Japan. De oorlog was voorbij. Op 17 september was het feest op het station. De eerste trein na de oorlog arriveerde in Leerdam en dat werd gevierd. Overigens, en dat moet Harm van het hart, zijn ouders deden al het mogelijke, zover het in hun vermogen lag, om het Harm zo aangenaam mogelijk te maken.
De personeelschef van de Glasfabrieken kwam op bezoek. Harm kreeg elf gulden ziekengeld in de week. Maar hij moest beloven na zijn herstel weer in dienst te treden bij de Glasfabrieken. Andere Leerdammers, die ook dwangarbeider waren geweest in Langschede in het Ruhrgebied, kwamen Harm bezoeken. En er waren meer lichtpuntjes, zeg maar gerust lichtpunt. Onder al die voorbijgangers was een meisje. Nou ja... hoe gaat dat? Eens zwaaien, op het raam kloppen en lachen. Zij zwaaide en lachte terug en op zekere dag wisselden zij een paar woorden. De woorden werden later brieven. Zo ontmoette Harm zijn latere vrouw.
Na vier maanden en na de laatste doorlichting mocht Harm één uur 's morgens en één uur 's middags uit bed. En op een middag kwamen de huisdokter en de bloemist gelijktijdig. De eerste kwam vertellen dat Harm langer uit bed mocht en de tweede bracht een prachtige bos rozen van zijn meisje. Dat was een feestje om dankbaar voor te zijn. Maar het duurde toch nog tot januari 1946 tot Harm helemaal genezen was.
--------------------------------------------------------------------------------
Berichten uit 1945
8 augustus, Wandelen Leerdam
Het was zaterdag een gloriedag voor de Chr. Wandelvereniging 'Prins Bernhard'. Ruim 1100 deelnemers namen aan de uitgeschreven wandeltochten deel. We zagen prachtige marcheerende afdeelingen, maar ook afdeelingen waarbij de jeugdige commandant door lichaamsgebrek per fiets zijn jonge B.S.-ers (Binnenlandse Strijdkrachten) moest aanvoeren. De jeugd was voorafgegaan door afdeelingen B.S.-ers, politiekorps, wandelvereenigingen, individuelen, enz.
Na de marsch konden de diploma's uitgereikt worden. 's Avonds had er een defilé plaats, wat duizenden toeschouwers trok. Hierna volgden de prijswinnaars.
11 augustus, Algemeen distributienieuws
125 Gram gort op bon 529; Bon 546 en 547 voor groenten en fruit; Tabaksbon B15 voor bevoorrading; zeven bonnen voor brandstof. Met ingang van 13 augustus 1945 komen er bonnen voor benzine.
22 augustus, Leerdam
Maandagavond j.l. vond de heroprichting plaats van het vendel Leerdam van de Oranje-Garde. Uit de opkomst bleek duidelijk dat bij de Leerdamsche jeugd de liefde voor ons Vorstenhuis niet is bekoeld, integendeel. Behalve oud-leden traden ook verschillende nieuwe leden toe. Met Koninginnedag hoopt de Oranje-Garde dan ook weer met een vendel van 60 jongelui haar deel tot de feestelijkheden bij te dragen. Een voorlopig bestuur werd gekozen, bestaande uit Hopman-voorzitter: W.H. Kruithof, secretaresse: mej. J. van Ekeren, Meent 9 en penningmeester: J. Hoegee.
12 september, Leerdam, Brand
Maandagmiddag j.l. werd groot alarm gemaakt voor brand op de Vereenigde Glasfabrieken. Bij aankomst van de brandweer bleek dat een hoeveelheid stookolie, die in een sloot achter de fabriek dreef, bij de aanleg van een nieuwe riolering omhoog was gekomen. Door onbekende oorzaak is deze olie in brand geraakt. Vanuit de stad gezien liet de brand, door de geweldige rookontwikkeling, aanzien alsof de gebouwencomplexen der Vereenigde Glasfabrieken door het vuur waren aangetast. Gelukkig was dat niet het geval. De schade bleef beperkt tot enkele afrasteringspalen.
De fabrieksbrandweer zorgde voor het blussen, terwijl van de diensten van de Gemeentelijke Vrijwillige Brandweer geen gebruik behoefde te worden gemaakt.
10 october, Leerdam
Athletiek. Aan den 3 k.m.loop van de vereeniging Fit te Zeist zullen een viertal loopers van Voorwaarts deelnemen.
