Inmiddels zijn we aanbeland in de oorlogsjaren. Deze keer gaat Harm terug naar de tijd waarin het eten schaars werd.
Het kan de eerste maar ook de tweede oorlogswinter zijn geweest. Harm weet dat niet meer zo goed. Maar in ieder geval de winterwortelen raakten op. De eigen oogst was al niet zo best, want er zat veel zogenaamd gevreet in. "Maar dat was geen probleem," zie vader, "als ik in Beesd uit vervangen ga, dan informeer ik daar weleens even." Hij werkte gewoonlijk op het station in Leerdam. Het vervangen kwam regelmatig voor, dus na enige dagen ging er naast de boterhammen en de thermosfles ook nog een jutezakje in de actetas.
De eerste maal kwam vader zonder wortels naar huis. Hij haalde het jutezakje uit zijn tas en zei: "De volgende keer staat er een zak wortels klaar, dus die zak kan ik voorlopig wel opbergen."
De daarop volgende week ging vader weer uit vervangen in Beesd. "Ko, denk je aan die wortels" zei moeder. "Ja natuurlijk" was het antwoord. "Ze weten dat ik kom en men zou de zak klaar zetten." Aan het einde van de dag, Harm kwam juist uit de avondschool, kwamen vader en Harm gelijktijdig bij de zogenaamde tuinpoort aan. Achterop de bagagedrager van vaders fiets lag een zakje. Nou ja, het was meer een zak; de fiets had de neiging om achterover te slaan. Maar vader was er dan toch maar mee thuisgekomen. Vader zei: "In de goederenwagen heb ik het zakje van de fiets moeten halen, want anders was de fiets niet te hanteren."
Knolletjes
Harm maakte het touw waarmee de zak achter op de fiets gebonden was los en zeulde het zaakje naar de keuken. Inmiddels ging de lamp in de keuken aan, want moeder had het lawaai al gehoord. Vader zette zijn fiets in het schuurtje en kwam door de binnendeur, die de keuken met de schuur verbond, naar binnen. "Er zitten ook nog een paar knolletjes bij" zei vader. "Het zijn niet van die grote, maar dat hoeft ook niet."
Vader maakte de zak open en nam er een paar knolletjes uit en op dat moment sprong er angstig piepend een grote bruine rat uit de zak. De rat vluchtte onder het fornuis. "Doe de gangdeur dicht, Ko", zei moeder. "Waar komt dat beest nu vandaan? Heb jij met die rat in de zak lopen sjouwen?" Zus kwam ook nog even kijken, maar toen zij het woord rat hoorde vluchtte ze snel, moeder er achteraan.
Rattenjacht
Daar stonden vader en Harm in de keuken en de rat zat onder het fornuis. Met een zaklantaarn (een knijpkat) keken ze onder het fornuis, geen rat te zien. "Laat de poes hem zoeken en vangen", zei Harm. Zo gezegd, zo gedaan. De poes (een gecastreerde kater), die voor de haard opgerold lag te slapen, werd naar de keuken gedirigeerd en onder het fornuis geduwd. "Zoek poes", werd er gezegd. Maar de poes kwam onder het fornuis vandaan en rekte zich behaaglijk uit.
"Daar komen we ook niet verder mee", zei vader. "Laten we die rat maar eens opzoeken." Met de zaklamp werd achter en naast het fornuis geschenen. En jawel hoor, de rat zat tussen de rechterkant van het fornuis en het tussenmuurtje. Met de kachelpook werd de rat opgejaagd. Plotseling sprong het beest over het fornuis, vlak achter de poes, en vluchtte het schuurtje in. "Zo zijn we in ieder geval een stap verder",zei vader. De tussendeur naar het schuurtje werd gesloten en de buitendeur opengezet. Ook de poes werd in het schuurtje gezet, maar het beest was er niet toe te bewegen aan de jacht deel te nemen. Na veel zoeken en porren met de kachelpook, vluchtte de rat door de tuin in de richting van de vliet. "Die zijn we kwijt", zei vader. "Bruine ratten hebben we op dit moment toch al genoeg", doelend op de Duitsers. Zo eindigde deze spannende jacht.
--------------------------------------------------------------------------------
Krantenberichten uit 1939
22 april
Brand
Vrijdagmorgen plm. half zeven begon de stoomfluit van de Houtzagerij zijn sinister geluid te doen hooren. Toen het meer dan 3 maal achter elkaar gebeurde wist men dat er wat aan de hand was. Er bleek brand te zijn ontstaan in de zaagselkoker. De brandweer was binnen zeer korten tijd met groot materiaal ter plaatse, maar behoefde gelukkig geen dienst te doen. Met eigen materiaal was men het vuur meester geworden zoodat een en ander gelukkig nogal beperkt bleef.
11 mei
Naar we vernemen zal de R.K. Zangvereen. 'St. Caecilia' binnenkort deelnemen aan een concours te Oisterwijk.
Onze stadgenoot, de heer H. v.d. Boomgaard, is benoemd tot tijdelijk onderwijzer te Freebeek.
Te water
Dinsdagmiddag is onder Middelkoop een paard en wagen van den heer K. door achteruit rijden in de vliet geraakt. Toegeschoten hulp wist het paard te redden, terwijl een kraanwagen den wagen weer op het goede pad heeft gebracht. De wagen was geladen met kisten eieren en er waren er heel wat die het ongeluk niet overleefden. De oorzaak was dat het paard schrok van een auto.
4 juli
Onweer
Bij een kort, doch hevig onweer van zaterdagmiddag j.l. werden eenige vruchtbomen, staande in een boomgaard tussen Horndijk en Oud-Schaikschen Tiendweg, door het hemelvuur getroffen.
