De familie Walt leefde voor die tijd vrij probleemloos. Vader was zoals dat heet 'bij het spoor' en had een redelijk salaris. De crisis hadden zij niet zo aan den lijve ondervonden als veel anderen. Vanuit de verte volgden zij de gebeurtenissen in Duitsland. Zij hoorden via de radiodistributie Hitler zijn toespraken afsteken, of beter gezegd de ether in brullen. Zij hoorden de Duitsers juichend 'Sieg Heil' en Heimatsliederen zingen en stampen met hun soldatenlaarzen. Veel vooraanstaande politici waarschuwden dat Hitler op een oorlog aanstuurde.
In 1935 zong men, toen er Nederlandse militairen naar het Saargebied werden gestuurd: 'Ome Piet, doe het niet, ga niet naar het Saargebied'. In die tijd had men de Volkerenbond, een internationale bond die probeerde te bemiddelen in conflicten, zoals nu de Verenigde Naties.
En Hitler ging maar door, in 1936 werd het Rijnland bezet, in maart 1938 sloot Oostenrijk zich bij Duitsland aan, de zogenaamde 'Anschlus', daarna volgde het Sudetengebied (Tsjecho-Slowakije). Engeland en Frankrijk probeerden de vrede te redden. Hoge politici gingen naar Duitsland en kwamen hoopvol terug.
Op 28 augustus 1939 werd in Nederland de mobilisatie afgekondigd. Het werd drukker en drukker in Leerdam. De Centrale Werkplaats voor werklozen 'De Hoop' en ook de zogenaam-de lange houten loods aan de Zwartglas werden gevorderd. In 'De Hoop' werden militairen en in de loods paarden ondergebracht. Maar ook scholen en gedeelten van huizen werden gevorderd. Zo ook de voorkamer van de familie Walt. Er kwam een militair bureau in, meubels eruit, bureaus en stoelen erin. In dit kantoortje werden een foerier, een sergeant en een soldaat tewerkgesteld. Zo nu en dan, meestal tegen koffietijd, kwam de kapitein een bezoek brengen aan het bureau. De kapitein was verantwoordelijk voor de foerage van militairen, die in twee scholen gelegerd waren. De foerage werd vanuit het militaire bureau geregeld.
Harm, 16 jaar, had niet zo'n hoge pet op van dat gedoe. Want ook in zijn jeugd was ontwapening het gesprek van de dag. En bovendien, wie kon hem wat maken. Duitsland had verzekerd dat er niets zou gebeuren. En ze hadden een leger. In de polders langs de Diefdijk werden tientallen kazematten en bunkers gebouwd, de zogenaamde 'Waal-Lingestelling'. En als het nodig was, had men de Hollandse Waterlinie.
Vaak gingen Harm en zijn vriend het veld in. Daar stonden onder groene netten kanonnen opgesteld. Bij ieder kanon stond een soldaat op wacht. De kanonnen waren, zoals een korporaal eens vertelde, in prima staat en nog zo goed als nieuw, want ze hadden ook in de vorige oorlog van 1914-1918 dienst gedaan. En zo ging het leven tijdens de mobilisatie rustig verder.
Op 1 september vielen de Duitsers Polen binnen. Dit had tot gevolg dat Engeland en Frankrijk de oorlog verklaarden aan Duitsland. De oorlog was een feit. Van het westelijk halfrond was er geen nieuws. De slag in Polen was, mede door het optreden van Rusland, snel beslist. In Nederland heerste een zenuwachtige stemming. Vooral na de inval van Duitsland in Denemarken en Noorwegen. Maar voor Harm en zijn vriend was er altijd wel wat te beleven: dronken militairen, vechtpartijtjes en ga zo maar door. In mei 1940 zou dat allemaal gaan veranderen.
--------------------------------------------------------------------------------
Krantenberichten uit 1939
4 februari, politieberichten:
Door de politie zijn aangehouden zeven personen die zich hadden schuldig gemaakt aan diefstal van lood uit de glasfabriek 'De Hoop'. Tegen twee opkopers van dit gestolen lood is ook proces-verbaal opgemaakt. Drie van deze looddieven hebben zich ook schuldig gemaakt aan diefstal van geld uit de Bergstraatschool.
Vier jongens zijn door de politie aangehouden die zich hebben schuldig gemaakt aan diefstal van steenkolen van een auto van de gasfabriek. Tegen de vader van een dezer jongens is proces-verbaal opgemaakt wegens het helen van deze steenkolen.
Enige jongens zijn op aanwijzing van een winkelier aangehouden terzake diefstal van enige rollen pepermunt uit een winkel.
Tegen twee personen werd proces-verbaal opgemaakt wegens overtreding van de gedragsregels die door den Burgemeester waren vastgesteld bij de verduisteringsoefening.
15 maart De prijs voor de varkens was van 22 tot 23 en voor export (zouters) van 22 tot 24 cent per halve kg. Handel traag. Zware varkens voor export golden tot 25 cent per halve kg.
Jaarvergadering Donderdagavond j.l. kwam de Evangelisatiecommissie der Geref. Kerk in jaarvergadering bijeen. Voor deze avond bestond vrij veel belangstelling zodat het bekende zaaltje aan de Hoogstraat goed bezet was.
30 maart, Paaschveetentoonstelling
Op de Paaschveetentoonstelling dinsdag 28 maart 1939 te 's Hertogenbosch gehouden, behaalde de heer J.A. de Jong, varkenshandel te Leerdam, den eersten en ereprijs met een hok varkens.
Deze varkens waren gefokt en gemest bij wed. T. Bosch, Achterdijk, gemeente Kedichem en bij Ant. Vermeulen te Kedichem. Van deze varkens werden er verkocht aan den slager Jos v. Stratum te Eindhoven en de Leerdamsche slagers.
Daar Jos v. Stratum te Eindhoven veel oud-Leerdammers tot klant heeft, die hem dikwijls vragen: "Komen deze varkens uit Leerdam?" kan hij nu met de Paaschdagen deze klanten van Leerdamsch bekroond varkensvleesch bedienen.
--------------------------------------------------------------------------------
Van Marius Willemsen, een oud-Leerdammer, ontving ik de twee onderstaande foto's. Op de foto's zijn personeel en materieel van een militaire veldkeuken te zien. Deze veldkeuken stond ten tijde van de mobilisatie in 1939 opgesteld bij het voormalige kleuterschooltje Rehoboth in Leerdam.
