De aflevering van vandaag gaat niet over de belevenissen van Harm Walt, maar over de bijna ondergang van de Glasfabriek en de redding in 1936.
Zoals al eerder is opgemerkt telde Leerdam in 1936 ongeveer 9000 inwoners (zo'n 1600 gezinnen). De vestiging Schiedam van de NV Vereenigde Glasfabrieken, de zogenaamde Zwarthut, lag nog steeds stil. Zij die in de crisisjaren nog werkten, waren werkzaam bij de NV Glasfabriek Leerdam (de Withut) of bij de houtzagerij- en houthandel 'Varsseveld'. Ondanks alle genomen maatregelen ging het met de Witglas steeds slechter. Zo werden de sociale voorzieningen voor het personeel te niet gedaan en het pensioenfonds werd geliquideerd. Al deze en andere maatregelen liepen op niets uit.
Dit resulteerde op 7 april 1936 tot het volgende besluit en bericht van de Directie: "De directie van de NV Glasfabriek Leerdam maakt bekend dat haar bedrijf als gevolg van negatieve bedrijfsresultaten en de hierdoor slechte opbrengst, ingaande 11 april 1936 in zijn geheel wordt gesloten." Dit hield in ontslag voor zo'n 900 medewerkers(sters).
De 900 kwamen nog eens bij de 950 werklozen die al 'liepen te stempelen'. Er werden heilige missen opgedragen in de RK-kerk. In de Hervormde en Gereformeerde kerken werden bidstonden gehouden. De vereniging 'De Middenstand' deed telegrammen uitgaan naar de Koninging en de minister H. Gelissen. Burgemeester Mees zocht contact met de regering, om te proberen tot een oplossing te komen en het besluit van de directie ongedaan te maken.
Velen zochten een oplossing. Er werd door het gemeentebestuur en de directie van Withut geprobeerd om gelden van de regering te krijgen. Misschien bood het 'werkfonds' van de overheid een oplossing. Op 11 april maakte de directie bekend dat de stopzetting van het bedrijf wordt uitgesteld. Er volgen besprekingen tussen minister Gelissen en de directie. Ook de vakbeweging bestaande uit tien verschillende organisaties komt in actie. Het resultaat van de actie op 18 april was dat er één week mag worden doorgewerkt.
Twee dagen voor de sluiting, op 23 april, is er nog niets beslist. Intussen is er surcéance van betaling aangevraagd. Het wordt een voorlopige surcéance met als bewindvoerders mr. E.J.J. van Lidth de Jeude en mr. G. van Hall. Er werd een comité opgericht 'Leerdam in Nood - Red Leerdam'. Dit comité stond onder voorzitterschap van pastor Westendorp met als secretaris W. van Leer, penningmeester A. Plomp en de leden H.G. Gentis, C. van Loopik en F. van Asch. De 'Leerdammer', een regionale krant riep de bevolking op tot het bijwonen van een actievergadering op het Voorwaartsterrein.
Intussen maken de bewindvoerders op 2 mei 1936 bekend alle employees van het kantoor tegen 15 juni 1936 ontslag zal worden aangezegd. En op 5 mei zullen er kortingen op de lonen volgen, die op kunnen lopen tot 30% van de laatst betaalde lonen.
Er werden zelfs vragen gesteld in de Tweede Kamer.
Van de besprekingen tussen de directie en de bewindvoerders met de vertrouwenscommissie wordt op de morgen van de 20ste mei een officiële mededeling gedaan die als volgt luidde: "In samenhang met de dreigende sluiting van de Glasfabriek 'Leerdam' en het actiecomité is uit de bevolking van Leerdam een vertrouwenscommissie samengesteld, die bestaat uit de heren H.G. Gentis, voorzitter, secretaris ds. J. Enkelaar en penningmeester de heer D. van Rij. Op hun verzoek zijn ze door de minister-president in audiëntie ontvangen."
Op 9 juni was er nog onzekerheid. 14 juni kwam er een positief bericht. Commissaris en prioriteits-aandeelhouders hadden in een vergadering besloten De Withut nieuw leven in te blazen. Maar het voortbestaan van het bedrijf was nog niet zeker; er waren namelijk grote schulden. Op 20 juni 1936 komt er een particuliere geldschieter naar voren. Het was mr. J.P. van Rossum, President-Commissaris van de Centrale Suikermaatschappij. Hij stond borg voor vijf stortingen van 50.000 gulden, twaalf lossingen van de schulden.
De Withut was gered, maar niet alléén de Withut, maar ook Leerdam. De naam NV Glasfabriek 'Leerdam' v.h. Jeekel, Mijnsen en Co, werd nu gewijzigd in de NV Nederlandsche Glasfabriek 'Leerdam'.
--------------------------------------------------------------------------------
Krantenberichten uit 1937
Maandagavond ging in de bovenzaal van het hotel Lucullus de tweede ronde van de jubileumwed-strijden van het Leerdamsch Schaakgenootschap, georganiseerd ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan, van start. Ook deze week heerschte er weer die gezellige sfeer van vorige week. Ter gelegenheid van dit jubileum gaf dr. Max Euwe maandag te Leerdam een simultaanséance aan veertig borden.
Donderdag 25 februari j.l. herdacht de LVV 'Sparta', bij de KNVB bekend onder de naam 'Leerdam', haar 25-jarig bestaan. Van 'Ons Huis' waar 's avonds de 25e jaarvergadering werd gehouden wapperde die dag de clubvlag.
Zaterdagmorgen geraakte door onbekende oorzaak de teerketel, waarmee een hoeveelheid basalt, op het terrein der gasfabriek gestort, zou worden bespoten, in brand. Met zand en natte doeken werd de brand geblust. Daar de wagen zich op geringen afstand van den gashouder bevond, leverde dit een oogenblik gevaar op.
Ter eere van haar 55-jarig bestaan maakte 'Kunstliefde en Vriendschap' een muzikale wandeling door de Gemeente.
Bij de vorige week gehouden jaarlijkse keuring van trekhonden hebben zich 15 personen met hun honden gemeld. Achttien werden gekeurd, waarvan geen enkele werd afgekeurd. Wegens overlijden werd een houder in het betreffende register doorgehaald, terwijl zes vergunningen voor het zitten op een kar werden verleend.
Voor de betrekking van leerares aan de Huishoud- en Industrieschool, vacature mej. Boudewijn, hebben zich 100 sollicitanten gemeld.
De Ontvanger de directe belastingen te Leerdam maakt bekend dat uitsluitend op 20, 21, 27, 28 juli, alsmede op 3 en 4 augustus 1937 van 6 tot 8 uur het kantoor voor het aanvragen van kostelooze rijwielbelastingmerken geopend zal zijn. Werkloozen moeten de stempelkaarten vertonen.
Door de politie is een vijftal personen aangehouden, verdacht van diefstal van pruimen, gepleegd ten nadele van Den B. alhier. Een en ander wordt nader onderzocht.