Het derde deel uit de serie gaat onder andere over het vervoer met paard en wagen en de biggenmarkt in de Fonteinstraat.
"Uit onze straat, de Julianastraat, gingen we naar verschillende scholen", vertelt Harm Walt. "Een paar naar de Katholieke, een paar naar de Gereformeerde en een paar naar de school met den Bijbel. De school met den Bijbel, de Julianaschool, was niet zo ver bij ons vandaan. Je sloeg linksaf uit de steeg, liep het oostelijk deel van de Meent af, stak het Dr. Voogdplein over, liep langs de garage van Kool en dan stond je op het schoolplein.
Er was niet veel verkeer in die tijd. Wel liep er een smalspoor vanaf de achteruitgang van Varseveld over het Voogdplein via de Spoorstraat naar het station. Daar reden lorries over die door een paard werden getrokken.
Donderdagmorgen vond ik de leukste morgen. Niet wat de school betreft, daar had ik gruwelijk het land aan. Uit school moest ik eerst naar huis. Als ik dan een beetje laat kwam, werd er steevast gevraagd of ik straf had gehad. Thuisgekomen kreeg ik altijd een kaakje of ik mocht tien olienootjes uit de pot pakken. Maar op die donderdag dus, dan was er, toen ook al, markt in Leerdam.
Biggenmarkt
Na school ging ik alleen of met een vriendje naar de biggenmarkt. Daar was voor ons heel veel te beleven! De biggenmarkt werd gehouden in het voorste gedeelte van de Fonteinstraat ter hoogte van het café en het altijd stinkende openbaar urinoir, door ons jongens steevast 'de pisbak' genoemd. Op de biggenmarkt waren natuurlijk niet alleen biggen te zien. Er werden ook konijnen en pluimvee verkocht.
Wij stonden als wijsneuzen zoveel mogelijk vooraan om alles wat er gebeurde mee te maken. Soms probeerden we een konijntje te aaien, maar meestal werden we weggejaagd.
Op de hoek van de steeg achter de kerk in de Fonteinstraat stond vrijwel altijd Joep Margerée uit Heukelum. Hij was een bekende figuur in Leerdam en omstreken, handelaar in vodden, lompen, oud-ijzer en eigenlijk in alles waar maar handel in te drijven was. Hij had op straat een personenweegschaal staan en nodigde iedereen uit om zich te laten wegen.
Hij riep dan: "Loat je weege, loat je weege, want Joep is om een centje verleege." Zo'n uurtje 'markt' vloog altijd om en zo gauw je de torenklok 12 slagen hoorde geven holde ja naar huis, zo hard je kon!
--------------------------------------------------------------------------------
Cursiefje
De Ooievaar
Harm moest hollen; hij had weer eens te lang getreuzeld onderweg van school naar huis. Juf had gevraagd: "Hebben jullie allemaal je psalmvers netjes geleerd?" Harm maakte zich zo klein mogelijk achter de rug van z'n buurman voor zich. "Da's waar ook", herinnerde hij zich, hij was daar gisteren wel even mee bezig geweest, moeder had hem geholpen. Vader had dienst op het station en na een tijdje was moeder even gaan liggen, ze was een beetje moe had ze gezegd. Gelukkig hoefde hij het psalmvers niet op te zeggen!
Thuis aangekomen ziet Harm tot z'n stomme verbazing Dokter Holweg in de keuken staan, samen met de buurvrouw. "Wat is er gebeurd?", vraagt hij bedremmeld. "Kom maar mee naar hiernaast," zegt de buurvrouw. Samen lopen ze naar het huis van de buurvrouw. Daar aangekomen mag hij aan tafel gaan zitten en krijgt hij een lekker glas melk. De buurvrouw gaat naast hem zitten en zegt: "Je moeder is door de ooievaar gepikt en nu krijg je een broertje of zusje!"
"Tjonge, dat is nog eens wat", denkt Harm; hij is er een beetje stil van. Dan vraagt hij nadenkend: "Weet m'n vader dat al?"
De buurvrouw begint een beetje te giechelen en zegt dan: "Je vader wordt al gewaarschuwd, hij zal straks wel thuiskomen." Enige tijd later ziet Harm z'n vader het paadje opkomen; hij stapt naar binnen en zegt: "Kom maar eens mee jongen, je hebt een klein zusje gekregen." Hij pakt zijn vaders hand en samen lopen ze achterom naar hun eigen huis. Bij het grote bed, waar zijn moeder in ligt, aangekomen blijft hij een beetje verlegen staan. "Kom eens hier Harm", zegt moeder en wijst op een klein bundeltje dat tegen haar aanligt. "Dit is je zusje Ciska." Harm ziet een rood gezichtje en de twee kleinste handjes die hij ooit gezien heeft.